Maki-e

The english version is coming soon !

MAKI-E TECHNIEKEN

Hira-Maki-e is een vlakke tekening zonder reliëf en de eenvoudigste maki-e methode. De tekening wordt aangebracht op het oppervlak met urushi . Hierover wordt goud en/of zilverpoeder gesprinkeld. Nadien wordt een urushi laag ter bescherming gelegd en gepolijst tot het oppervlak mooi glanst. Tussen elke stap wordt het object in een droogover (Furo) geplaatst.

Taka-maki-e is de verzamelnaam voor een reliëftechniek. Taka" betekent "verhoogd, verheven". Deze techniek is een van de pijlers van de maki-e en ontwikkelde zich vanaf de 14e eeuw. Het proces start zoals bij Hira-maki-e maar de Urushi lak wordt verdikt door toevoeging van een poederachtige substantie (vb: tin, houtskool, ...) waardoor de urushi zwelt en met een licht reliëf op het oppervlak ligt. Het reliëf wordt meer geaccentueerd al naargelang er meer lagen over elkaar worden gelegd. Nadien wordt de tekening afgewerkt en het  resultaat is een beeld waarin men reliëf en perspectief kan onderscheiden. Tussen elke stap wordt het object in een droogover (Furo) geplaatst en gepolijst.

Togidashi-maki-e is de techniek waarbij een tekening wordt bedekt met urushi en daarna vrij gemaakt wordt door herhaaldelijk polijsten. Het resultaat is een tekening met een hoge glans. Het principe is als volgt : Vooreerst bekleedt men de ondergrond met verschillende (zwarte) laklagen. Daarna wordt een tekening getransfereerd en geschilderd in één of meerdere kleuren. De lak wordt bestrooid met goud of zilver poeder waardoor een licht reliëf ontstaat. Vervolgens lakt men de hele pen met dezelfde (zwarte) urushi lak die gebruikt werd als onderlaag. Nadien wordt de laklaag gepolijst tot de tekening glanzend verschijnt. Hierbij moet de Togidashi techniek rekening houden met verschillende reliëf niveau’s. Togidashi is tijdrovend  maar het is een hoogstaand werk voor luxueuse uitvoeringen.

Shishiai-togidashi maki-e is de meest complexe methode omdat verschillende technieken  gecombineerd worden. Door Taka-maki-e kan de kunstenaar details of fragmenten van een beeld naar de voorgrond brengen waardoor er diepte en perspectief wordt gecreëerd. Door het polijsten met Togidashi techniek wordt elk fragment glanzend gemaakt met respect voor het reliëf. Sommige motieven zijn in vlakke Hira-maki-e, anderen in reliëf Taka-maki-e en zeer vaak worden er kostbare grondstoffen ingelegd met technieken zoals Raden, Kirigane, Rankaku,…. Dit proces vergt veel tijd rekening houdend met de droogtijden tussen elke stap. De kunstenaar bepaalt daarom op voorhand welke technieken van toepassing zullen zijn. Dit vraagt inzicht, zeer veel kennis en vakmanschap !

Chinkin is een graveertechniek waarvoor speciale werktuigen gebruikt. Men maakt een bas-reliëf in een zorgvuldig voorbereide urushi lak. Daarna wordt het bas-reliëf gevuld met bladgoud en gepolijst. Hoe dieper de gravure, hoe dieper de goudkleur. Op deze manier kan men een variatie aan intensiteit en schaduwspel creëren.

Nashiji is het sprinkelen van goudpartikels op een transparante lak waarna ze bedekt worden met meerdere lagen urushi. Na droogtijd worden ze gepolijst tot ze de gewenste glans bereiken. Hoe groter de partikels hoe groter de glans. Nashiji kan dun of dik gesprinkeld worden. Afhankelijk hiervan noemt men deze Use-Nashiji (dun) of Koi-Nashiji (dik).
Nashiji heeft zijn naam ontleent aan de structuur van een Japanse peer “Nashi” die gelijkt op gesprinkelde goudpartikels.

Bokashi is het sprinkelen van goud- of zilverpoeders aan één of beide uiteinden van het object waar ze naar het midden toe vervagen.

Raden is het inleggen van schilfertjes of splinters in parelmoer, zeeoor, hoorn, kristal, gesteente, edelmetalen …. Voor maki-e zijn deze schilfers tussen 0,06 à 0,08mm dik tot 1,3mm of dikker.

De blauwe kleur van deze splinters zijn van "abalone" of zeeoor.
Hieronder ziet u de binnenkant van een zeeoor schelp. Hieruit worden flinterdunne schilfertjes geoogst en op maat gemaakt. Een monnikenwerk !

Kirigane is het inleggen van rechthoekige vormpjes gesneden uit bladgoud, -zilver of zelfs platinum waarmee een motief gevormd wordt.

Oki-hirame is het inleggen van cirkeltjes uit bladgoud, -zilver of zelfs platinum. Elk stukje wordt met de hand ingelegd.

Hyomon zijn klein uitgesneden motiefjes uit bladgoud of ander materialen die ingelegd worden volgens een patroon bv bloemblaadjes ….

Rankaku is het inleggen van minuscule splintertjes witte eierschelp bij gebrek aan witte urushi. Elk schilfertje wordt stuk per stuk ingelegd.

Tame-nuri : “tame” betekent “vijver”,  “nuri” betekent “laag”.  Met een tamenuri laklaag lijkt het alsof je in een vijver kijkt. Door de transparante bovenlaag kan je een gekleurde ondergrond waarnemen. Het principe is als volgt : een gekleurde urushi , rood of groen, wordt als basis op de pen gelegd. Hierover komen verschillende  transparante urushi lagen. Transparante urushi heeft een gefumeerde kleur, hoe meer lagen hoe donkerder het eindresultaat. Elke laag wordt gedroogd en gepolijst om de transparantie nog groter te maken. Het resultaat is een bijzonder. Door het daglicht zullen de laklagen ‘uitlichten” en zal de gekleurde ondergrond pertinenter worden. Nadien stabiliseert dit proces.

Kawari-nuri is een nieuwe benaming voor Saya-nuri en een verzamelnaam voor een lakmethode die structuren op een object nalaten. In principe zijn er oneindig veel manieren om vrije patronen over te brengen. Kawari-nuri maakt gebruik van meer dan 2 kleuren en kleurcombinaties. Kawari-nuri kan gecatalogeerd worden door een aantal technieken en materialen die gebruikt worden.

Tsugaru-nuri is een onderdeel van Kawari-nuri en zo’n 300 jaar geleden ontstaan in wat vandaag Hirosaki of Aomori-ken heet. Tsugaru-nuri maakt oa gebruik van speciale werktuigjes voorzien van openingen in regelmatige of onregelmatige vormen om vrije patronen in de lak te maken. Deze techniek wordt uitgevoerd op een object dat voorbereid is met een Honkataji basis. Afwerken doet men met een Togidashi techniek. Tsugura-nuri heeft 4 grote onderverdelingen met verschillende Nuri waarvan er 2 van toepassing zijn op pennen zoals Kara-nuri en Nanako-nuri.
Kara-nuri. Een vlekken patroon wordt gecreëerd door het aanbrengen van een gebobbelde structuur op de natte basislak. Over het gecreëerde reliëf wordt een laklaag aangebracht. Nadien wordt de gebobbelde structuur weggehaald en met Togidashi gepolijst.
Nanako-nuri. "Nanako" betekent “viseieren”. Kleine zaadjes worden in de natte Urushi basislak gelegd. Wanneer de Urushi droog en hard is, worden de zaadjes eruit gehaald, overlakt met een andere kleur Urushi en afgewerkt met Togidashi.